-
Op het eiland Java vindt een aantal onverklaar-bare gebeurtenissen plaats. De inwoners wijzen die toe aan ‘de stille kracht’, een Indisch mysterie dat de mensen in zijn greep houdt. Resident Otto van Oudijck vindt het maar onzin. Maar als hij een regent ontslaat omdat die zich op een feest onbeschoft gedragen heeft, gebeuren er plotseling vreemde dingen in zijn huis. Als hij zich zwakker gaat voelen en ziek wordt, gaat hij steeds meer in de stille kracht geloven. Het oude koloniale Indië is tastbaar aanwezig in dit hoogtepunt uit het oeuvre van Louis Couperus. Nederlandse nuchterheid tegenover Javaanse mystiek, angst voor seksuele taboes tegenover natuurlijke een-voud en uitbundigheid: de hoofdpersonen in De stille kracht worden verscheurd door tegenstellingen die zij zelf niet begrijpen.
-
De meeslepende, virtuoos vertelde geschiedenis van Eline Vere speelt zich af in de kringen van de gegoede Haagse burgerij aan het einde van de negentiende eeuw. De onafwendbaarheid van het noodlot krijgt gestalte in de zwakke, overgevoelige en wankelmoedige Eline, een meisje van stand, begaafd, maar niet in staat zich aan te passen aan het ‘banale leven’. Door haar angst voor de werkelijkheid verliest zij zich in dromerijen, waarna de angst alleen maar verhevigd terugkomt. Het noodlot slaat langzaam maar onvermijdelijk toe. De roman waarmee Couperus in 1889 debuteerde, is meteen ook zijn meest gelezen boek geworden, dat hem direct beroemd maakte. Couperus schiep met deze naturalistische roman een vrouwenportret dat tot ons klassieke erfgoed behoort.
